Hasil kerja kelompok Bhs. Jawa “Cerita Rakyat Magelang” ‘Kelompok 4’

بسم الله الر حمن ا لرحيم

 Jeneng Siswa;

·         Cyntya Ayu P.K.                 Abiyyu Naufal S.

·         Lailaa Nuur F.                   Muhammad Ridwan.

·         Zahra nadidah .                M. Habib I.S.

Dina / tanggal ; Rebo, 11 September 2013

Pelajaran ; Basa Jawa

Kasil Cerita Rakyat ;                             “Mula Bukane Candi Asu”

       Candi Asu inggih punika salah sawijinipun candi ingkang mapan wonten ing tlatah Magelang, Jawa Tengah. Candi Asu punika salah sawijinipun saking tigang candi ingkang kasebar wonten ing Dsa. Sengi, Kec. Dukun, Kab. Magelang. Wonten ing sakiwa tengenipun Candi Asu kasebat, wonten kalih candi ingkang kalian Masyarakat Sengi dipun wastani Candi Lumbung lan ugi Candi Pendem.

        Tembung “Asu” saking asmanipun candi kasebat, boten asma asli ingkang dipun paringaken kalihan Raja Mataram Kuno ingkang mbangun Candi Asu kasebat. Asma aslinipun Candi Asu inggih punika saking Basa Sansekerta, “Aswa” ingkang nggadahi arti “panggonan kanggo ngaso / leren”. Tembung Aswa punika, wonten ilat jawi owah dados“asu” ingkang anggadhahi arti, [Ina: ’Anjing’].

        Candi Asu punika anggadahi ukuran ingkang mboten wiyar, inggih punika kirang langkung     3.0 m². x  3.0² m. Wonten ing salebetipun Candi Asu punika, wonten luangan ingkang mirip kalian sumur, wiyaripun kirang langkung 1.3m². x 1.3m². Miturut salah sawijinipun  arkeolog ingkang asma Bapak  Soekmono, sumur ingkang wonten ing salebetipun Candi Asu kasebat, rumiyin jaman Mataram Kuno kagem sembahyangan [ Ina: ‘pemujaan’] Masyarakat Hindu sekitar  marang Sang Maha Agung.

         Sejarah ngendika, bilih Candi Asu punika anggadhahi carita rakyat inggih punika, mula bukane Candi Asu. Kang kacaritan, bilih sawijining dinten, wonten satunggaling rombongan prajurit perang Kerajaan Mataram Kuno; ingkang dipimpin marang Raja Batara Darma’i hayu Salingsingan; kang liwat wonten ing Dsa. Sengi; lajeng rombongan perang punika leren utawi ngaso kanthi damel sawijining bangunan kagem ngaso/leren; inggih punika awujud candi ingkang dugi samriki taksih dipun wastani Candi Asu. Raja Batara Darma’i hayu Salingsingan mbangun candi kasebat kirang langkung wonten ing abad -8. Miturut sang juru kunci, awit rumiyin candi Asu punika sampun nate dipun pugar kalian pemerintah.

         Wonten ing Candi Asu, rumiyin wonten salah satunggaling arca ingkang dipun wastani Arca Dewi Nandi.  Arca Dewi Nandi kasebat, awujud rupa utawi sirahipun asu lan sangandapipun awujud bidadari kang ayu sanget. Arca punika anggadhahi filosofi bilih tiang estri ingkang sampun gadhah garwo mboten pareng selingkuh marang  sang kakung, mbokbilih tiang estri selingkuh, dipun gambaraken dados Arca Dewi Nandi.

          Jaman rumiyin, Candi Asu sak sampunipun dibangun kalian Raja Batara Darma’i hayu Salingsingan; dipun agem kangge upacara adat Masyarakat Hindu, inggih punika “Netak Abu”, ingkang dipun adani wonten ing sumur kang wonten ing salebetipun Candi Asu.

          Kedah dipun mangertosi, bilih mula bukane Candi Asu punika wonten gegeyutan ipun kalian Kerajaan Mataram Kuno lan ugi Raja Batara Darma’i hayu Salingsingan; ingakang nggadahi satunggaling kekarepan kagem mbangun candi ingkang waget dipun agem kangge leren utawi ngaso para pajuritipun nalika badhe ngadepi perang.

          Waget dipun wastani, bilih sejarah utawi cerita rakyat “Candi Asu” punika  dipun milai kanthi  Raja Batara Darma’i hayu Salingsingan ingkang mbangun salah satunggaling bangunan arupa candi kagem ngaso/leren para prajurit perang Kerajaan Mataram Kuno; ingkang dipun wastani Candi Aswa ingkang kalian masyarakat jawi owah dados tembung ‘Asu’.

          Mekaten carita rakyat utawi asal usul utawi cerita mula bukane Candi, Asu ingkang mapan wonten ing tlatah Magelang.